Ngắm trăng (Hồ Chí Minh) là một tác phẩm trong chương trình Ngữ Văn lớp 9, sách Chân trời sáng tạo. Tác phẩm giúp học sinh hiểu rõ về tình yêu thiên nhiên và cảm xúc của nhân vật. Qua đó, chúng ta có thể cảm nhận sâu sắc giá trị văn học và thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm.
Nội dung bài thơ Ngắm trăng
Phiên âm
望月獄中無酒亦無花，對此良宵奈若何。人向窗前看明月，月從窗隙看詩家。
Bạn đang xem: Ngắm trăng – Vọng nguyệt (Hồ Chí Minh) – Tác giả Tác phẩm – sách mới
Dịch nghĩa
Trong tù không rượu cũng không hoa,Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào?Người hướng ra trước song ngắm trăng sáng,Từ ngoài khe cửa, trăng ngắm nhà thơ.
Dịch thơ
Vọng nguyệtNgục trung vô tửu diệc vô hoa,Đối thử lương tiêu nại nhược hà?Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
I. Đôi nét về tác giả Hồ Chí Minh
– Hồ Chí Minh (1890- 1969), tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung
– Quê quán: làng Kim Liên (làng Sen), xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
– Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác
+ Là vị lãnh tụ kính yêu của nước Việt Nam
+ Sau 30 năm bôn ba nước ngoài, Bác trở về trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng trong nước
+ Không chỉ có sự nghiệp cách mạng, Người còn để lại một số di sản văn học quý giá, xứng đáng là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc.
– Phong cách sáng tác: Thơ Bác hay viết về thiên nhiên đất nước với tình yêu tha thiết, niềm tự hào, lời thơ nhẹ nhàng bay bổng lãng mạn.
II. Đôi nét về bài thơ Ngắm trăng
1. Hoàn cảnh sáng tác
– Ngắm Trăng là bài thơ số 20 trong tập thơ Nhật kí trong tù của Bác, sáng tác lúc Bác đang bị giam trong nhà tù Tưởng Giới Thạch, Trung Quốc
2. Bố cục
– Phần 1: 2 câu đầu: Hoàn cảnh ngắm trăng của Bác
Xem thêm : Tổng hợp tác phẩm tiêu biểu của Xuân Diệu, tập thơ được yêu thích nhất
– Phần 2: 2 câu sau: Sự giao hòa đặc biệt giữa người tù thi sĩ và trăng
3. Giá trị nội dung
– Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên say mê và phong thái ung dung của Bác ngay cả trong cảnh tù đày.
4. Giá trị nghệ thuật
– Sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt giản dị
– Hình ảnh thơ trong sáng, đẹp đẽ
– Ngôn ngữ lãng mạn
– Màu sắc cổ điển và hiện đại song hành
III. Dàn ý phân tích bài thơ Ngắm trăng
I/ Mở bài
– Vài nét về tác giả Hồ Chí Minh với tư cách là một người nghệ sĩ
– Ngắm trăng là bài thơ thể hiện rõ tình yêu thiên nhiên say mê và phong thái ung dung của Bác ngay cả trong cảnh tù đày
II/ Thân bài
1. 2 câu thơ đầu: Hoàn cảnh ngắm trăng của thi sĩ
– Đây là hai câu thơ thất ngôn trong bài thơ tứ tuyệt
– Cách ngắt nhịp: 4/3
Xem thêm : Đường về quê mẹ – Cánh diều – Thông tin tác giả, tác phẩm
– Luật: bằng (chữ thứ 2 của câu thứ nhất)
– “Trong tù không rượu cũng không hoa” : Bác ngắm trăng trong hoàn cảnh đặc biệt: trong tù
+ Điệp từ “không” thể hiện sự thiếu thốn
⇒ Việc kể ra hoàn cảnh ngay trong câu thơ đầu không hải nhằm mục đích kêu than hay kể khổ mà để lí giải cho tâm trạng băn khoăn “nại nhược hà?” sau đó của người thi sĩ
– Trước sự khó khăn thiếu thốn ấy Bác vẫn hướng tới trăng bởi Người yêu trăng và có sự lạc quan hướng đến điểm sáng trong tâm hồn để vượt qua cảnh ngộ ngặt nghèo
– “Khó hững hờ” – trước cảnh đẹp đẽ trong lành không thể nào hững hờ, không thể bỏ lỡ
⇒ Người luôn vượt qua khó khăn hướng tới ánh sáng, vẫn luôn xốn xang trước cái đẹp dù cho trong hoàn cảnh nào
2. 2 câu thơ cuối: Sự giao hòa giữa người nghệ sĩ và trăng
– “Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt”: Người và trăng đối nhau qua khung cửa nhà tù ⇒ bộc lộ chất thép trong tâm hồn, vẫn bất chấp song sắt trước mặt để ngắm trăng
– Nhân hóa “nguyệt tòng song khích khán thi gia”- thể hiện trăng cũng giống như con người,cũng vượt qua song sắt nhà tù để tìm ngắm nhà thơ ⇒ Một sự hóa thân kì diệu, là giây phút thăng hoa tỏa sáng của tâm hồn nhà thơ, cho thấy sự giao thoa giữa người và trăng
⇒ Nghệt thuật hết sức cân chỉnh ⇒ Sức mạnh tinh thần kì diệu, phong thái ung dung của người chiến sĩ Cách mạng
⇒ Đặc điểm thơ Đường là chọn miêu tả những khoảnh khắc dồn nén của đời sống, đó thường sẽ là những khoảnh khắc đặc biệt trong cả tâm trạng và bên ngoài hiện thực. Thông qua một khoảnh khắc ngắm trăng của thi sĩ, thể hiện cốt cách thanh cao vượt khỏi tù đầy hướng về tương lai tốt đẹp
III/ Kết bài
– Giá trị nghệ thuật làm nên thành công của văn bản.
– Bài thơ cho chúng ta hiểu sâu sắc hơn cốt cách thanh cao của người chiến sĩ cách mạng.
Ngắm trăng thể hiện tâm hồn lạc quan, yêu thiên nhiên của Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh ngục tù. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh và ý nghĩa sâu sắc. Qua đó, tác phẩm khắc họa tinh thần thép và tình yêu cuộc sống của người chiến sĩ cách mạng.
Nguồn: https://timhieulichsuquancaugiay.edu.vn
Danh mục: Thơ hay
Ý kiến bạn đọc (0)